Çene Eklem Hastalığı Nedir?
Çene eklemi; çiğneme, yutma, soluk alıp verme ve konuşma gibi fonksiyonları yerine getirir. Günlük aktiviteleri kısıtlayan ve ağrıya neden olan çene eklemi rahatsızlığının en önemli nedenleri arasında diş sıkma- gıcırdatma ve stres bulunuyor. Tedavi edilmediği zaman içerisinde çene eklem hastalıkları ciddi semptomlar gözlenebilir.
Çene Eklem Hastalıkları Nelerdir?
- Çene kilitlenmesi, çene çıkıkları
- Travmalara bağlı kırıklar
- Çenenin doğuştan olan hastalıkları (Az ve eksik gelişmiş eklem yapılanması)
- Çenenin tümöral hastalıkları
- Çeneyi etkileyen romatizmal, iltihabı, nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar
- Çenenin fonksiyon bozuklukları(Ağrılı çiğneme, kısıtlı ve kayarak açılma, ısırma ve koparmada zorluk
-Çene Çıkıklığı:
Çene çıkmasının en yaygın sebebi darbe almaktır. Kazalar, yanlış tedavi, stres, alışkanlıklar vb. zamanla çene eklem rahatsızlığı artmaya devam edecektir.Çene çıkması durumu ortada hiçbir sorun yokken de oluşabilmektedir. Çene çıkması durumlarında acil olarak diş hekimine gidilmesi gerekir.
–Çene Kitlenmesi:
Çene kitlenmesi, ağız cerrahisi, kanser, enfeksiyon, boğaz kanseri gibi hastalıklar sonrasında çene kitlenmesi meydana çıkabilir.Hastanın radyasyon alması tetikler. Kitlenme vakası geçicidir, genellikle 2 haftadan kısa sürer, ancak bazıları kalıcı olabilir. Masaj, sıcak kompresler ve buz paketleri gibi konservatif tedavi seçenekleri çene kaslarını gevşetmeye yardımcı olur ve yangıyı azaltabilir.
-Travmalara Bağlı Kırıklar:
Travma kaza ,düşme ,çarpma gibi daha birçok sebeple vücudun fiziksel bütünlüğünün kısmi veya tam olarak bozulması demektir. Travmalara bağlı fiziksel ya da metabolik bozukluk nedeniyle kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
-Çenenin Doğuştan Olan Hastalıkları:
Bazı kişilerde doğuştan gelen çene yamukluğu, çarpık çene gibi yapısal sorunlar olabilir. Doğumdan itibaren var olduğu için doğumsal kusur altında toplanan bu sorunlar, gerek cerrahi gerek de yaşam tarzı değişiklikleri ile düzeltilebilir.
-Çenenin Tümöral Hastalıkları:
Çenelerde çeşitli tümörler ve kistler görülmektedir.Kistler çoğu kez diş kaynaklıdır. Bu kistler tedavi edilmezlerse büyük boyutlara ulaşabilirler. Eğerki diş çekilip kist içinde bırakılırsa zamanla büyüme gerçekleşir. Bunun sonucunda ise çok sayıda dişin de çekiminin gerektiği bir durum ortaya çıkabilir.
-Çeneyi Etkileyen Romatizmal, İltihabı, Nörolojik ve Psikiyatrik Hastalıklar:
Belirtileri;
- Etkilenen bölgede şiddetli şişlik, kızarıklık ve hassasiyet ile birlikte seyreden ağrı
- Sinirlilik, uyuşukluk veya yorgunluk.
- Ateş, titreme ve terleme.
- Enfeksiyon bölgesine veya deriye yakın açık bir yaradan akıntı
- Apse
-Çenenin fonksiyon bozuklukları:
Konuşma ve gülüş bozuklukları, alt çenenin üst çeneye göre daha önde olması çene yapısı ve diş yapısı ile gözle görülür olarak anlaşılır. Hastalarda yemek yeme ve konuşma ile ilgili sıkıntılar, çene ve çene eklemlerinde ağrı görülebilir.
Çene Eklem Hastalığı Belirtileri Nedenleri Nelerdir?
Çene eklemi rahatsızlığının tanısı profesyonel bir cerrah tarafından yapılması gerekmektedir. Ayrıca tanı süresi genellikle 30-45 dakika sürebilmektedir. Özellikle ağızın çok fazla açılmaması çene eklemi rahatsızlığının en büyük belirtisi olmaktadır. Belirtileri zaman içinde artarak şiddetli çene eklemi ağrıları, baş, boyun, omuz ağrıları, eklemden ses gelmesi, çene çıkması, çenenin kayarak açılması ya da limitli açılması gibi daha ileri problemlere dönüşebilir.
- Diş sıkma ve gıcırdatma (Bruksizm)
- Stres
- Sürekli olarak tek taraflı çiğnemek
- Çenelerin birbirleriyle ilişkisini etkileyen hatalı protetik işlemler
- Diş eksiklikleri
- Çene bölgesine alınan travmalar, yaralanmalar
- Spor kazaları
- Baş boyun bölgesini etkileyen tümörler ve sistemik rahatsızlıklar
- Çok uzun ve travmatik dental işlemler
- Duruş ve postür bozuklukları
- Nörolojik, psikolojik ve psikiyatrik sorunlar
- Doğumsal anatomik bozukluklar
- Sakız çiğneme, kalem ısırma, tırnak yeme gibi parafonksiyonel alışkanlıklardır.
Çene Eklem Hastalıkları Tedavisi Nedir?
İlk başta cerrahi müdahale istememektedir.İlk zamanlar çeneyi dinlendirmek yeterli olabilmektedir. Dinlendirirken şunlara dikkat edilmelidir;
- Uzun süre sakız çiğnememek,
- Sert yiyeceklerden (çerez) uzak durmak,
- Çenenin iki kısmıda kullanılmalıdır. Uzun süre yiyeceği bir tarafta çiğnememek.
- Esnerken ağızı çok fazla açmamak,
- Özellikle sabah uyanıldığında çeneye sıcak suya batırılmış havlu ile kompres yapılmalı.
- Olduğunca stres altına girmemek.
- Çeneye travma yapacak tüm aktivitelerden bir süre uzak durmak gibi yöntemler deneyerek çenenin dinlenmesini ve rahatlamasını sağlamaktadır.
Ancak şiddetli şekilde ağrı hissedildiğinde çene eklemi rahatsızları tedavisi cerrah tarafından verilen ilaçlar ile yapılmaktadır. Çoğu kişide ilaç tedavisi iş görmezken, çoğu kişide ilaç tedavisi durumu düzeltmektedir. İlaç tedavisinin işe yaramadığı kişiler ise aparatlar veya fizik tedavileri görmektedir.
Çene eklemi nasıl yerine oturur?
